1. Ćwiczenia języka
· pokaż język ( tak, jak czasami robią niegrzeczne dzieci),
· policz językiem po kolei zęby (górne i dolne),
· mlaskaj czubkiem języka,
· sięgnij językiem do nosa, poliż miejsce ponad górną wargą,
· spróbuj zrobić językiem kółko, potem dużo kółek (wiele ruchów okrężnych języka),
· pomasuj czubkiem języka wałek dziąsłowy (miejsce tuż za górnymi zębami)
· ssanie cukierków „mordoklejek”.
2. Ćwiczenia warg:
· utrzymywanie przy pomocy warg słomki lub patyczka,
· rozciągnij mocno usta (jak przy głosce e),
· ściągnij usta, zbliż do siebie kąciki ust ( jak przy głosce u),
· pokaż jak wygląda ryjek świnki (wargi wysunięte do przodu, ściągnięte).
· wysuń zaokrąglone wargi do przodu i cofnij, powtórz,
3. Ćwiczenia policzków:
· na pewno widziałeś chomika, jak trzyma w policzkach swoje zapasy, spróbuj pokazać jak wyglądał,
· zrób z buzi duży, duży balon, powoli wypuszczaj z niego powietrze
· rybce brakuje powietrza (przy zaciśniętych zębach maksymalnie otwieramy i zamykamy wargi).
4. Ćwiczenia oddechowe
· Chuchamy na zmarznięte ręce: chuuu, chuuu,
· Dmuchamy na gorąca herbatę : fffff,
· Lokomotywa:
a) wypuszcza parę: psss…
b)jedzie : cz-cz-cz-cz
c)pędzi: tuf,tuf,
d)hamuje: pssss…
· Bawimy się z płomieniem świecy:
a)dmuchamy leciutko, aby płomień drgał, ale nie zgasł,
b)dmuchamy rytmicznie tak, aby płomień drgał rytmicznie, ale nie zgasł,
c)zdmuchujemy płomień z bliska,
d)zdmuchujemy płomień z dużą siłą z dalszej odległości,
e)zdmuchujemy dwie, trzy, cztery…. świeczki jednocześnie.
Ćwiczenia słuchowe – stanowią one bardzo ważną grupę ćwiczeń logopedycznych, ponieważ często opóźnienia czy zaburzenia rozwoju mowy pojawiają się na skutek opóźnień rozwoju słuchu fonemowego/ tzw. słuchu mownego/. Stymulując funkcje słuchowe przyczyniamy się do rozwoju mowy dziecka.
Przykłady dla dzieci młodszych:
„Co słyszę?” – dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i nasłuchują, rozpoznają odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy.
„Zgadnij, co wydało dźwięk?” – uderzanie pałeczką w szkło, fajans, metal, kamień, drewno itp. Toczenie różnych przedmiotów po podłodze / np. piłki, kasztana, kamienia/, rozpoznawanie odgłosu przez dzieci.
Rozpoznawanie różnych przedmiotów w zamkniętym pudełku po wydawanym odgłosie – groch, kamyki, gwoździe, cukier, kasza itp.
Uderzanie o siebie klockami, łyżeczkami, garnuszkami; uderzanie łyżeczką o pustą szklankę, o szklankę z wodą, klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru, przelewanie wody (z wysokości, z niska), drapanie po szkle, papierze, stole.
Rozpoznawanie głosu, szmeru, źródła dźwięku – miejsca, kierunku, odległości, ilości dźwięków (dużo- mało), głośności ( cicho – głośno).
Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika.
Rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, gęsi itp.
Rozróżnianie odgłosów pojazdów: samochodu, pociągu, motoru, traktora itp.
Rozpoznawanie po dźwięku różnych urządzeń domowych, np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp
Przykłady dla dzieci starszych:
Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. ( stawiamy tyle klocków, rysujemy tyle kółeczek, klaszczemy tyle razy ile słów słyszy dziecko w wypowiadanym zdaniu).
Wydzielanie sylab w wyrazach poprzez wystukiwanie sylab, wyklaskiwanie, badanie ile razy opadnie żuchwa / na ręce/ przy wybrzmiewaniu sylab.
Nazywanie obrazków – dziecko kończy wyraz po pierwszej sylabie wypowiedzianej przez logopedę, nauczyciela, rodzica, a potem odwrotnie – dziecko zaczyna.
Dzielenie na sylaby imion dzieci / na początku łatwych/.
Wyszukiwanie imion dwu- i trzysylabowych.
Wyszukiwanie słów z podaną sylabą.
Rozpoznawanie określonej sylaby w rozsypance sylabowej, np. ba, pa, ta, da, la, ra.
Wyszukiwanie imion rozpoczynających się od samogłoski, następnie od podanej spółgłoski.
Wydzielanie spółgłosek nagłosowych przez przedłużanie nagłosu, np. ssssamolot, szszszafa. Przy pomocy ilustracji – wyszukiwanie przedmiotów, których nazwy rozpoczynają się na daną głoskę.
Wydzielanie spółgłoski wygłosowej.
Dzielenie na głoski łatwych a następnie coraz trudniejszych słów.
Ćwiczenia z paronimami: bułka – półka, domek –Tomek, koza – kosa itp.
Rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej